Metropolitan General
Οστεοαρθρίτιδα: Μύθοι και αλήθειες για τη φθορά των αρθρώσεων
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις των αρθρώσεων, αλλά και μία από τις πιο παρεξηγημένες. Πρόκειται για μια εκφυλιστική νόσο που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία πόνου και δυσκαμψίας σε γόνατα, ισχία, χέρια και σπονδυλική στήλη.
Παρά τη συχνότητά της, γύρω από την οστεοαρθρίτιδα κυκλοφορούν πολλοί μύθοι, οι οποίοι συχνά οδηγούν σε καθυστερημένη διάγνωση ή σε λανθασμένες επιλογές θεραπείας. Ήρθε η ώρα να ξεχωρίσουμε τα πραγματικά δεδομένα από τις παρανοήσεις.
Τι είναι στην πραγματικότητα η οστεοαρθρίτιδα
Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μια χρόνια εκφυλιστική πάθηση των αρθρώσεων, που χαρακτηρίζεται από τη φθορά του αρθρικού χόνδρου — του λείου ιστού που καλύπτει τα άκρα των οστών. Όταν ο χόνδρος φθαρεί, τα οστά τρίβονται μεταξύ τους, προκαλώντας πόνο, δυσκαμψία, πρήξιμο και μειωμένη κινητικότητα.
Αν και η φθορά του χόνδρου είναι μη αναστρέψιμη, υπάρχουν πλέον σύγχρονες θεραπείες που μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, να μειώσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.
Μύθος 1: «Η οστεοαρθρίτιδα είναι φυσιολογικό κομμάτι της γήρανσης»
Αλήθεια: Παρότι η ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης, δεν σημαίνει ότι όλοι οι ηλικιωμένοι θα αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα.
Η φθορά του χόνδρου σχετίζεται με πολλούς παράγοντες — κληρονομικότητα, παλαιούς τραυματισμούς, παχυσαρκία, υπερβολική καταπόνηση ή ακόμα και μερικές μεταβολικές διαταραχές.
Υπάρχουν άνθρωποι 70 ετών χωρίς ίχνος αρθρίτιδας, αλλά και άλλοι 40 ετών που υποφέρουν από εκτεταμένη φθορά. Συνεπώς, η ηλικία είναι απλώς ένας παράγοντας κινδύνου — όχι η μοναδική αιτία.
Μύθος 2: «Η οστεοαρθρίτιδα προκαλείται μόνο από τη χρήση των αρθρώσεων»
Αλήθεια: Η φθορά δεν προκαλείται απλώς από τη χρήση, αλλά από την κακή χρήση ή την υπερβολική επιβάρυνση.
Η ήπια άσκηση, όπως το περπάτημα ή το κολύμπι, προστατεύει τις αρθρώσεις, βελτιώνοντας την κυκλοφορία και την ελαστικότητα του χόνδρου.
Αντίθετα, η έλλειψη κίνησης οδηγεί σε μυϊκή αδυναμία και κακή ευθυγράμμιση, επιδεινώνοντας τη φθορά. Επομένως, η λύση δεν είναι να «ξεκουράζεσαι συνεχώς», αλλά να κινείσαι σωστά.
Μύθος 3: «Ο καιρός φταίει για τον πόνο στις αρθρώσεις»
Αλήθεια: Αν και πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι ο πόνος επιδεινώνεται με την υγρασία ή το κρύο, ο καιρός δεν είναι η αιτία της οστεοαρθρίτιδας.
Οι μεταβολές στη θερμοκρασία και την ατμοσφαιρική πίεση μπορεί να επηρεάσουν προσωρινά την αίσθηση του πόνου, αλλά δεν προκαλούν ή επιδεινώνουν τη νόσο.
Η πραγματική αιτία του πόνου είναι η φλεγμονή και η μηχανική καταπόνηση της άρθρωσης.
Μύθος 4: «Η οστεοαρθρίτιδα δεν έχει θεραπεία»
Αλήθεια: Παρότι δεν υπάρχει «οριστική ίαση» με την έννοια της πλήρους αποκατάστασης του χόνδρου, υπάρχουν πολλές αποτελεσματικές θεραπείες που μειώνουν τα συμπτώματα και επιβραδύνουν την εξέλιξη.
Στις ήπιες μορφές εφαρμόζονται:
- Φαρμακευτική αγωγή (αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά)
- Φυσικοθεραπεία και ασκήσεις ενδυνάμωσης
- Απώλεια βάρους για μείωση του φορτίου στα γόνατα και τα ισχία
- Εγχύσεις υαλουρονικού οξέος ή PRP για βελτίωση της λίπανσης της άρθρωσης
Στις προχωρημένες περιπτώσεις, οι επεμβατικές μέθοδοι — όπως η αρθροσκόπηση ή η ολική αρθροπλαστική — μπορούν να προσφέρουν θεαματικά αποτελέσματα και μακροχρόνια ανακούφιση.
Μύθος 5: «Αν πονάω, πρέπει να σταματήσω να κινούμαι»
Αλήθεια: Η ακινησία επιδεινώνει την κατάσταση. Η άρθρωση χρειάζεται κίνηση για να παραμένει λειτουργική, καθώς ο χόνδρος τρέφεται μέσω του αρθρικού υγρού που κυκλοφορεί μόνο όταν κινούμαστε.
Η σωστή φυσική δραστηριότητα — όπως ήπιο περπάτημα, κολύμβηση ή ποδήλατο — βοηθά στη διατήρηση της ευλυγισίας, μειώνει τον πόνο και καθυστερεί τη φθορά.
Το σημαντικό είναι η καθοδήγηση από ορθοπαιδικό και φυσικοθεραπευτή, ώστε οι ασκήσεις να είναι ασφαλείς.
Μύθος 6: «Μόνο το χειρουργείο δίνει λύση»
Αλήθεια: Το χειρουργείο είναι απαραίτητο μόνο όταν η φθορά είναι εκτεταμένη και οι συντηρητικές θεραπείες δεν αποδίδουν.
Σε πολλές περιπτώσεις, με σωστό πρόγραμμα ενδυνάμωσης, διατροφή και έλεγχο βάρους, ο ασθενής μπορεί να διαχειριστεί τη νόσο χωρίς επέμβαση για πολλά χρόνια.
Η ολική αρθροπλαστική παραμένει εξαιρετικά επιτυχημένη λύση στις προχωρημένες μορφές, με σύγχρονες τεχνικές που εξασφαλίζουν ταχεία ανάρρωση και μεγάλη διάρκεια αποτελέσματος.
Μύθος 7: «Η οστεοαρθρίτιδα είναι μόνο σωματική πάθηση»
Αλήθεια: Ο χρόνιος πόνος και ο περιορισμός της κινητικότητας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ψυχολογία του ασθενούς, οδηγώντας σε απομόνωση, κακή διάθεση και μειωμένη αυτοπεποίθηση.
Η σωστή ενημέρωση, η υποστήριξη από τον γιατρό και η ενεργή συμμετοχή στην αποκατάσταση είναι καθοριστικοί παράγοντες για την ψυχική ευεξία.
Η οστεοαρθρίτιδα είναι διαχειρίσιμη, αρκεί να αντιμετωπιστεί ολιστικά.
Πώς μπορείς να προλάβεις ή να επιβραδύνεις τη φθορά
Η πρόληψη είναι το «κλειδί». Μερικά απλά αλλά ουσιαστικά βήματα μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης ή επιδείνωσης της οστεοαρθρίτιδας:
- Διατήρησε υγιές σωματικό βάρος
- Άσκηση με μέτρο και σωστή τεχνική
- Απόφυγε τραυματισμούς με κατάλληλη προθέρμανση και εξοπλισμό
- Φρόντισε τη στάση του σώματος και την εργονομία στην εργασία
- Ενίσχυσε τη διατροφή σου με τροφές πλούσιες σε ωμέγα-3, βιταμίνη D και ασβέστιο
- Επισκέψου έγκαιρα τον ορθοπαιδικό, αν νιώσεις πόνο ή δυσκαμψία που επιμένει
Η οστεοαρθρίτιδα δεν είναι «καταδίκη», αλλά μια πάθηση που μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά με την κατάλληλη καθοδήγηση.
Ο ρόλος του ορθοπαιδικού είναι καθοριστικός: με σωστή διάγνωση, εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας και παρακολούθηση, ο ασθενής μπορεί να διατηρήσει την κινητικότητα, να περιορίσει τον πόνο και να απολαμβάνει ξανά τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Αν βιώνεις πόνο ή δυσκαμψία στις αρθρώσεις, μην περιμένεις να “περάσει από μόνο του”. Επικοινώνησε με τον Δρ. Ιωάννη Κορμπάκη, για να αξιολογηθεί η κατάστασή σου και να συζητήσετε την κατάλληλη προσέγγιση — πριν η φθορά γίνει μόνιμη.
